Stress, we hebben er dagelijks allemaal mee te maken. Stress dat ontstaat door werk gerelateerde zaken, emotionele stress of gezonde stress zoals blijdschap. Maar welke vormen van stress zijn er, hoe werkt dit in/op ons lichaam en hoe spelen je hormonen hier een rol bij?
Gezonde stress
Gezonde stress heeft ieder mens nodig, dit om goed te kunnen functioneren en de lichaamscellen energie te laten produceren. Daarnaast kan gezonde stress zorgen voor lichamelijke veranderingen (bijvoorbeeld door zenuwen voor dat ene examen) zoals verhoging van de bloeddruk en het stijgen van de hartslag dat er voor zorgt dat er extra zuurstof beschikbaar komt en het lichaam klaar wordt gemaakt voor actie. Concentratie wordt hierdoor beter maar ook zorgt deze vorm van stress voor meer creativiteit, effectiviteit en efficiëntie. Mede door deze stress kan je nog net even een sprintje trekken naar je (bijna) gemiste trein of nog even doorpakken bij een deadline.
Deze vorm van stress is vaak van korte duur en het lichaam kan hier snel van herstellen (binnen enkele uren en dagen). Kortom deze vorm van stress is dus noodzakelijk.
Ongezonde stress
Wanneer je langdurig bloot wordt gesteld aan stress door bijvoorbeeld een nare thuissituatie of iedere dag maar weer met tegen zin naar je werk gaat kan dat ontzettend veel invloed hebben op de hormonen in ons lichaam.
Note: Ongezonde ofwel langdurige stress kan onder meer zorgen voor depressie, burn-out, veel lichamelijke klachten en een disbalans in onze hormoonhuishouding.
In het speciaal wil ik ook voedingsstress benoemen, tegenwoordig hebben veel meisjes maar ook jongens hier last van. De juiste keuze maken ontremd voeding, een laag zelfbeeld en continue bezig zijn met eten zorgt ook voor veel stress. Sport is ook een vorm van stress, nu is dit natuurlijk niet ongezond maar wel wanneer wij dit te vaak en te lang doen. Iets waar vele zich nog niet bewust van zijn.
Tip: Sport kan zeker een aanrader zijn om juist stress te verlichten (aanmaak gelukshormoon) maar wanneer dit te lang en te vaak wordt gedaan werkt het averechts. Wat je kunt doen is 'hormoonproof' trainen. Maximaal 4 keer per week sport bijvoorbeeld krachttraining wat maximaal 50 tot 60 min duurt.
Hormonen
Gedurende stress komen verschillende hormonen vrij in ons lichaam.
Te beginnen bij cortisol. Cortisol wordt aangemaakt in de bijnierschors en speelt onder andere een rol bij vertering van voedsel, ons slaap en waakritme en het afweersysteem.
Cortisol zorgt voor een remming van histamine en is daarmee ontstekingsremmend.
Weetje: De wel bekende koortslip die precies ontstaat op vakantie? Dit komt waarschijnlijk doordat voor de vakantie veel stress aanwezig was, cortisol heeft een ontstekingsremmende werking maar zodra de stress is opgeheven is verzwakt het immuunsysteem en zijn we ineens vatbaar voor griepjes en die vervelende koortslip included.
Cortisol wordt voortdurend aangemaakt in een bepaalde hoeveelheid en komt tevens vrij bij iedere vorm van stress, het zorgt voor het vrijkomen van energie (glucose). Tijdens stress komt ook adrenaline en noradrenaline vrij om een reactie mogelijk te maken en alerter te zijn. De energie die vrijkomt compenseert zo het verlies aan energie door het vrijkomen van adrenaline. In normale situatie hersteld dit weer in rust.
Wanneer er sprake is van langdurige stress in welke vorm dan ook zorgt dit voor het ontstaat van een verhoogde cortisolproductie door de bijnieren. Dit kan uiteindelijk lijden tot een uitputting van de bijnieren en zorgt voor een resistentie van cortisol. Dat maakt ons uiteindelijk veel gevoeliger voor stress en enorm prikkelbaar.
Cortisol heeft effect op onze insuline regulatie, daardoor kan dit bij langdurige stress leiden tot een insuline resistentie.
Naast de bovengenoemde effecten van langdurige stress wordt ook het slaap- en waak ritme flink vestoord, de behoefte aan magnesium en vitamine C wordt verhoogd en er kunnen velen lichamelijke klachten op treden zoals een verminderde darmfunctie, depressie, spierafbraak en haar uitval. Een tekort aan vitamines en mineralen die tekort komen door langdurige stress brengen ook weer bijwerkingen met zich mee.
Mijden van langdurige stress
Het kunnen ontspannen is zo belangrijk voor onze hormoonhuishouding, de processen in ons lichaam en onze geestelijke gesteldheid.
Ons lichaam moet kunnen herstellen van de stressreacties die gedurende dag nodig zijn om te kunnen functioneren maar wanneer ons lichaam geen kans krijgt om te herstellen zal dit dus leiden tot vervelende klachten met mogelijk een burn-out tot gevolg.
Ik weet dat het soms niet mogelijk is om langdurige stress door bijvoorbeeld familieproblematiek zo maar te laten verdwijnen maar probeer dan juist een goede time-management te hebben en die rust momentjes te plannen.
Probeer die ongezonde stress dus te vermijden.
3 simpele tips:
Plan rustmomentjes in gedurende dag. Adem dan even 3 keer goed in en uit en maak je hoofd even leeg. Plan naast een aantal rustmomentjes op een dag ook eens een dagje weg zoals welness, of lekker naar het strand.
Probeer eens yoga en/of meditatie. Hierbij kan je volledig tot rust komen en let je bovendien goed op je ademhaling. Bij veel stress hebben we vaak de nijging om veel oppervlakkig te gaan ademhalen.
Pak de bron van langdurige stress aan, dit lijkt misschien ontzettend moeilijk maar dit is wel erg belangrijk. Vraag desnoods om hulp!
Al met al, stress is nodig voor een normaal functioneren maar herstel is net zo goed belangrijk voor een optimale balans in ons lichaam.
Liefs,
Mandy
Mandy Stephanie is vaste gastblogger op Jipisabel.nl ! Lees hier meer over deze powervrouw en neem ook een kijkje op haar eigen website!
Bronnen:
- Civas, orthomoleculaire voeding
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26572162
Comments